Prawo pracy w procesie inwestycyjnym.

Zapraszamy do zapoznania się z kolejnym wpisem autorstwa Partnera Kancelarii radcy prawnego Jakuba Stempskiego na temat zmian w kodeksie pracy, które wejdą w życie od 1 stycznia 2023 r. a które będą dotyczyły wszystkich pracowników, w tym również tych zaangażowanych w proces inwestycyjny.

Praca równoległa.

Po wejściu w życie nowych przepisów,  pracodawca nie będzie mógł zakazać jednoczesnego pozostawania przez pracownika w stosunku pracy z innym pracodawcą, a ponadto pracownik nie będzie mógł być z tego tytułu dyskryminowany. Umowa o pracę nie będzie mogła zawierać postanowień wskazujących, że pracownik nie może podejmować dodatkowego zatrudnienia lub ograniczających to zatrudnienie. Ograniczenie ew. dodatkowego zatrudnienia będzie mogło nastąpić wyłącznie na podstawie odrębnej umowy o zakazie konkurencji umowy o zakazie konkurencji lub gdy odrębne przepisy będą pozwalały na ograniczenie pracownikowi zatrudnienia.

W sierpniu bieżącego roku miały wejść w życie istotne zmiany w Kodeksie pracy, będące implementacją dyrektyw unijnych dotyczących rodzicielstwa oraz przejrzystych warunków pracy. W związku z opóźnieniem prac legislacyjnych w polskim parlamencie, wdrożenie tych zmian zostało przesunięte w czasie. Na dzień dzisiejszy rząd planuje wejście w życie nowych przepisów od 1 stycznia 2023 r. Polska miała 3 lata na wdrożenie tych zmian – pierwotny termin wdrożenia upłynął z początkiem sierpnia 2022 r.

Procedowany obecnie w sejmie projekt zakłada kilka istotnych zmian, dotyczących min. umów na okres próbny, urlopów związanych z rodzicielstwem oraz informowaniem pracowników. W kolejnych wpisach będziemy przedstawiać materiał dotyczący planowanych zmian, opracowany przez partnera Kancelarii radcę prawnego Jakuba Stempskiego.

Umowy na okres próbny.

Nowelizacja wprowadza kilka modyfikacji istniejącego rozwiązania, które dotyczą:

1. możliwości wydłużenia umowy o przerwy w pracy takie jak urlop, usprawiedliwiona nieobecność,
2.  ponowna umowa o pracę na okres próbny będzie mogła być zawarta tylko w przypadku gdy jej przedmiotem będzie inny rodzaj pracy,
3. umowa będzie mogła zostać zawarta na czas uzależniony od tego na jaki okres pracodawca będzie zamierzał zatrudnić następnie pracownika, np. jeżeli pracodawca zamierza zatrudnić pracownika na czas określony poniżej 6 miesięcy, umowę na okres próbny będzie można zawrzeć na miesiąc, jeżeli umowa na czas określony będzie miała być zawarta na okres pomiędzy 6 a 12 miesięcy, to umowa na okres próbny będzie mogła być zawarta na okres dwóch miesięcy,
4. umowa na okres próbny może być zawarta na maksymalnie 2 miesiące jak wskazano wyżej, przy czym umowa zawarta zarówno na miesiąc jak i na dwa może być przedłużona o maksymalnie jeden miesiąc.

Księga wieczysta stanowi urzędowy zbiór dokumentów prowadzony przez sąd właściwy dla miejsca położenia nieruchomości. Księgi wieczyste prowadzi się w celu ustalenia stanu prawnego nieruchomości. Jedną z naczelnych zasad prowadzenia ksiąg wieczystych stanowi domniemanie, zgodnie z którym prawo jawne z księgi wieczystej jest wpisane zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym. Zasada ta uzasadnia domniemanie, że: 1) prawo wpisane istnieje; 2) przysługuje podmiotowi oznaczonemu we wpisie; 3) treść prawa jest zgodna z wpisem; 4) prawo ma pierwszeństwo wynikające z wpisu.

Powyższe domniemanie podyktowane jest przede wszystkim zapewnieniem bezpieczeństwa obrotu prawnego nieruchomościami poprzez zapewnienie wiarygodności ksiąg wieczystych. Księga wieczysta składa się z czterech działów oznaczonych cyframi rzymskimi I, II, III, IV. Dział I księgi wieczystej składa się z działu I-O „Oznaczenie nieruchomości” i działu I-Sp „Spis praw związanych z własnością”. W dziale II ujawniane jest prawo własności oraz użytkowania wieczystego. Dział III przeznaczony jest do ujawniania ograniczonych praw rzeczowych (z wyjątkiem hipotek), ograniczeń w rozporządzaniu nieruchomością lub użytkowaniem wieczystym oraz praw osobistych i roszczeń ciążących na nieruchomości (z wyjątkiem roszczeń dotyczących hipotek). W dziale IV wpisywane są hipoteki i dotyczące ich roszczenia. 

Dla zapewnienia bezpieczeństwa obrotu nieruchomościami pożądane jest, aby księgi wieczyste ujawniały pełny, zgodny z rzeczywistością stan prawny nieruchomości, aktualizowany na bieżąco w miarę zdarzających się zmian. Należy podkreślić, że domniemanie zgodności wpisów ze stanem rzeczywistym obejmuje jedynie stan prawny nieruchomości, który ujawniony jest w działach I-Sp, II, III, IV, nie obejmuje natomiast wpisów w dziale I-O, w którym znajdują się dane faktyczne dotyczące oznaczenia nieruchomości.

W rzeczywistości występują sytuacje, gdy wpis w księdze wieczystej jest sprzeczny z rzeczywistym stanem prawnym. Niezgodność treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym może mieć różne postacie, może w szczególności polegać na braku ujawnienia prawa, braku wpisu istniejących obciążeń lub ograniczeń prawa, błędnym wpisie prawa, czy wreszcie na ujawnieniu nieistniejącego obciążenia lub ograniczenia. Nie można zatem przyjmować automatycznie, że każda księga wieczysta odzwierciedla aktualny stan prawny nieruchomości.

W przypadku gdy stan prawny nieruchomości ujawniony w księdze wieczystej jest niezgodny z rzeczywistym stanem prawnym, jedynym sposobem na usunięcie tej niezgodności jest wytoczenie powództwa o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. Podstawę prawną takiego powództwa stanowią przepisy ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Żądanie uzgodnienia treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym podlega rozpoznaniu w trybie procesu przez sąd cywilny. Powództwo o usunięcie niezgodności można wytoczyć, jeżeli:

1) istniejące prawo nie jest wpisane w księdze wieczystej, np. nie został wpisany jako współwłaściciel nieruchomości drugi małżonek, pomimo że nieruchomość została kupiona w trakcie trwania małżeńskiej wspólności majątkowej, nie wpisano jako współwłaściciela jednego ze wspólników spółki cywilnej;

2) prawo jest wpisane w księdze wieczystej błędnie, np. została wpisana błędna wielkość udziału we współwłasności nieruchomości w częściach ułamkowych, jako współwłaściciel nieruchomości został wpisany drugi małżonek pomimo, że nieruchomość należy do majątku osobistego wyłącznie jednego małżonka; lub

3) w księdze wieczystej jest wpisane nieistniejące obciążenie lub ograniczenie, np. wpisanie hipoteki ustanowionej na nieruchomości stanowiącej małżeńską wspólność majątkową bez zgody drugiego małżonka, wpisane zostało dożywocie podczas, gdy nieruchomość została obciążona dożywotnią służebnością mieszkania.

Wyrok sądu w sprawie o uzgodnienie treści księgi wieczystej nie powoduje automatycznego sprostowania błędnego wpisu. Dopiero na podstawie pozytywnego wyroku, stwierdzającego niezgodność stanu prawnego nieruchomości ujawnionego w księdze wieczystej
z rzeczywistym stanem prawnym, właściwy sąd wieczystoksięgowy dokonuje skorygowanego wpisu w księdze wieczystej. Zachodzi tu więc potrzeba skumulowanego, następującego sukcesywnie postępowania obu sądów, a ich łączny wynik stanowi ostateczne uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym.

Uzgodnieniem w rozumieniu art. 10 ustawy o księgach wieczystych i hipotece nie są sprostowania dotyczące oznaczenia nieruchomości, np. gdy z księgi wieczystej wynika, że nieruchomość jest niezabudowana, a w rzeczywistości jest zabudowana, w księdze wieczystej został wpisany niewłaściwy obszar nieruchomości. Sprostowanie usterek wpisów w dziale I-O następuje w trybie uproszczonym na podstawie przepisu art. 27 ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Zgodnie z tym przepisem na podstawie danych z ewidencji gruntów i budynków dokonuje się, na wniosek właściciela nieruchomości lub wieczystego użytkownika, sprostowania oznaczenia nieruchomości w księdze wieczystej.

Sprostowanie oznaczenia nieruchomości dokonywane jest w trybie postępowania nieprocesowego. Sprostowania dokonuje sąd wieczystoksięgowy poprzez dokonania wpisu. Rozpoznając wniosek o zmianę oznaczenia nieruchomości w księdze wieczystej, sąd dokonuje z urzędu sprawdzenia danych zawartych we wniosku i ujawnionego w księdze wieczystej oznaczenia nieruchomości z danymi katastru nieruchomości (ewidencji gruntów i budynków). W przeciwieństwie do sprostowania błędnego wpisu stanu prawnego nieruchomości, w tym wypadku nie ma potrzeby uzyskiwania uprzedniego wyroku sądu stwierdzającego błędny wpis do księgi wieczystej, albowiem wniosek o sprostowanie rozpoznawany jest od razu przez sąd wieczystoksięgowy.

Uchwalona w dniu 12 marca ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, określa prawa obywateli Ukrainy, którzy przybyli po 25 lutego 2022 r. na terytorium RP w związku z konfliktem zbrojnym.

W pierwszej kolejności należy mieć na uwadze, iż regulacje w/w ustawy zastępują ogólne przepisy dot. pomocy cudzoziemcom objętym ochroną czasową na podstawie decyzji Rady Unii Europejskiej z dnia 7 marca 2022 stwierdzająca istnienie masowego napływu wysiedleńców z Ukrainy w rozumieniu art. 5 dyrektywy Rady 2001/55/WE z dnia 20 lipca 2001 r. i skutkująca wprowadzeniem tymczasowej ochrony w zakresie dotyczącym obywateli Ukrainy. Polska specustawa o pomocy nie dotyczy innych cudzoziemców, którzy uciekają z terenu konfliktu. Co do części tych osób przepisami właściwymi będą regulacje zawarte w decyzji Rady UE. Normy zawarte w decyzji Rady będą dotyczyły obywateli państw trzecich, którzy posiadali pozwolenie na pobyt długoterminowy w Ukrainie i przybyli na terytorium RP w związku z wojną jak również obywateli państw trzecich, którzy nie mogą wrócić do swojego kraju pochodzenia. Decyzja obejmuje też członków rodzin obywateli państw trzecich. Należy wskazać, iż obywatele państw trzecich, którzy przebywali na terytorium Ukrainy w chwili wybuchu wojny krótkookresowo, np. na podstawie wizy turystycznej, itp. nie będą mogli skorzystać ani z przepisów polskiej specustawy ani decyzji Rady, aby zalegalizować swój pobyt na terytorium RP.

Specustawa pomocowa taktuje tak samo jak obywateli Ukrainy, ich małżonków, niezależnie od posiadanego obywatelstwa. Jest to zawężenie w stosunku do decyzji Rady UE, która jak obywateli Ukrainy nakazuje traktować wszystkich członków najbliższej rodziny. Zgodnie z polską specustawą, nie będzie objęty nią konkubent/konkubentka obywatela ukraińskiego, do takiej sytuacji będą miały jednak zastosowanie postanowienia decyzji Rady.

Specustawa pomocowa dotyczy tylko obywateli Ukrainy, którzy wjechali na terytorium RP po 24 lutego 2022 r. Nie ma zastosowania do osób przebywających w Polsce już wcześniej w zakresie legalizacji pobytu. Obywatelom Ukrainy, którzy przebywają w Polsce legalnie, a którym okres np. ważności wizy, pobytu czasowego kończyłby się po 24 lutego 2022 r. wydłuża się automatycznie okres legalnego pobytu o 18 miesięcy. Nie będą natomiast wydawane nowe dokumenty w związku z wydłużeniem legalnego pobytu.

Obywatelom Ukrainy przyznano prawo pobytu na terytorium RP przez okres 18 miesięcy, od dnia 24 lutego 2022 r. Po upływie tego okresu, osoby te będą mogły wystąpić z wnioskiem o pobyt czasowy na okres 3 lat.

W celu umożliwienia korzystania ze świadczeń takich jak ochrona zdrowia czy 500+, obywatele Ukrainy będą mieli prawo wystąpić do urzędu gminy o nadanie nr PESEL. W przypadku osób małoletnich, wniosek składać będą opiekunowie prawni, rodzice lub osoby, które faktycznie opiekę sprawują.

Zakres pomocy dla uchodźców wojennych koordynowanej przez Wojewodę obejmować będzie na zapewnieniu:

– zakwaterowaniu,

– zapewnieniu całodziennego wyżywienia zbiorowego,

– zapewnieniu transportu i przejazdów do miejsc zakwaterowania,

– zapewnieniu środków czystości i higieny osobistej oraz innych produktów.

Ustawa nie precyzuje szczegółowo zakresu pomocy jaka ma być udzielona, w ramach w/w punktów. Wojewoda może powierzać wykonanie zadań jednostkom samorządu terytorialnego czy organizacjom społecznym. Zakupy towarów i usług w związku z realizacją w/w zadań mogą odbywać się z pominięciem przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych.

Osobom fizycznym i innym podmiotom może być przyznane świadczenie pieniężne jeżeli zapewnią zakwaterowanie i wyżywienie uchodźcom wojennym. Świadczenie pieniężne wypłacane zostanie wypłacone na wniosek i będzie przysługiwało przez 60 dni z możliwością wyjątkowego przedłużenia.

Obywatele Ukrainy będę w czasie legalnego pobytu mogli pracować, jedyny wymóg to powiadomienie przez podmiot powierzający pracę powiatowego urzędu pracy w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia pracy o powierzeniu wykonywania pracy. Zasiłek dla bezrobotnych będzie przysługiwał na takich samych zasadach jak obywatelom polskim. Dodatkowo obywatele Ukrainy będą mieli, pod warunkiem uprzedniego uzyskania nr PESEL, zakładać i prowadzić działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak obywatele polscy.

Inne świadczenia, które przyznano obywatelom Ukrainy, na podstawie specustawy:

 – prawo do świadczeń rodzinnych,

– o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci – tylko w przypadku gdy dzieci również znajdują się na terytorium RP,

– świadczenia dobry start – tylko w przypadku gdy dzieci również znajdują się na terytorium RP,

– rodzinnego kapitału opiekuńczego, tylko w przypadku gdy dzieci również znajdują się na terytorium RP,

– dofinansowania obniżenia opłaty rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna, tylko w przypadku gdy dzieci również znajdują się na terytorium RP,

– prawo do świadczeń opieki medycznej.

Bezpośrednia pomoc finansowa w wysokości 300,00 zł zostanie przyznana każdemu obywatelowi Ukrainy, który otrzyma nr PESEL. Pomoc tę będą wypłacały gminy.

Na dniach wejdzie w życie ustawa z dnia 9 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Rządzący starają się zachęcić obywateli do najmu oraz użyczenia nieruchomości obywatelom Ukrainy.

Wprowadzono więc nowe przepisy, w tym przepisy dotyczące między innymi użyczenia nieruchomości. Co ważne, charakterystyczne dla użyczenia jest używanie wyłącznie w sposób bezpłatny.

Nowe przepisy dotyczą umów użyczenia zawieranych z:

– obywatelami Ukrainy posiadających Kartę Polaka, którzy wraz z najbliższą rodziną z powodu tych działań wojennych przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

–  nieposiadającymi obywatelstwa ukraińskiego małżonkami obywateli Ukrainy, jeżeli przybyli oni na terytorium Polski bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa.

 W ustawie przewidziano, iż:

– w przypadku użyczenia/najmu obywatelowi Ukrainy (lub w/w członkom ich rodzin) budynku lub jego części w celu tymczasowego zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych, w zakresie tego użyczenia nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2022 r. poz. 172) oraz art. 15zzu ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem i zwalczaniem COVID19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 2095, z późn. zm.). Oznacza to, że w razie zakończenia umowy użyczenia (np. przez upływ okresu, na który została zawarta):

konieczne jest przeprowadzenie sądowego postępowania eksmisyjnego lecz po przeprowadzeniu postępowania sądowego, nie będą występowały ograniczenia w eksmisji, takie jak w szczególności uprawnienie do zawarcia umowy najmu socjalnego.

Przyznanie w wyroku uprawnienia do lokalu socjalnego (np. małoletniemu) zazwyczaj „blokuje” przeprowadzenie eksmisji z uwagi na brak lokali socjalnych w gminach. Ustawodawca chce jednak zachęcić obywateli polskich do użyczania lokali potrzebującym obywatelom Ukrainy bez obaw o nadmierne trudności w ich odzyskaniu.

Ustawodawca wyłączył przepisy tzw. ustawy covidovej (z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych) co oznacza, że nawet w okresie zagrożenia epidemicznego i epidemii, przeprowadzenie eksmisji będzie możliwe.

Co ważne przewidziano możliwość przyznania świadczenia każdemu podmiotowi – w szczególności osobie fizycznej prowadzącej gospodarstwo domowe, który zapewni zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy.  Świadczenie pieniężne z tego tytułu może być przyznane na podstawie umowy zawartej z gminą nie dłużej niż za okres 60 dni. Okres wypłaty świadczenia może być przedłużony w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Szczegóły ma określić Rada Ministrów w drodze rozporządzenia.

W październiku br. weszły w życie przepisy, które nakładają na osoby zasiadające w zarządach spółdzielni mieszkaniowych dodatkowe obowiązki.

Od 31 października 2021 r. obowiązuje nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Ustawa ta reguluje m.in. funkcjonowanie Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR). Jest to system, w którym są gromadzone i przetwarzane informacje o beneficjentach rzeczywistych, tj. osobach fizycznych sprawujących bezpośrednią lub pośrednią kontrolę nad spółkami i innymi podmiotami.

Dotychczas obowiązek dokonywania zgłoszeń do CRBR dotyczył przede wszystkim spółek prawa handlowego. Na podstawie ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu oraz niektórych innych ustaw z dnia 30 marca 2021 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 815) krąg podmiotów zobowiązanych do dokonania zgłoszenia do Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych został poszerzony m.in. o spółdzielnie oraz spółdzielnie europejskie. Podmioty te są zobowiązane dokonać zgłoszenia do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie nowelizacji, tj. od 31 października 2021 r.

Zgłoszenia do CRBR dokonuje osoba uprawniona do reprezentacji danego podmiotu (w praktyce będzie to zarząd spółdzielni). Dokonuje się go nieodpłatnie za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Zgłoszenie składane jest w formie dokumentu elektronicznego, zgodnie ze wzorem udostępnionym przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych. Zgłoszenia należy dokonać za pośrednictwem strony: https://www.podatki.gov.pl/crbr/. Zgłoszenie powinno być opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP oraz zawiera oświadczenie osoby dokonującej zgłoszenia do Rejestru o prawdziwości informacji zgłaszanych do Rejestru.

Ustawa zawiera bardzo rozbudowaną definicję beneficjenta rzeczywistego. Celem uproszczenia wskazać należy, że jest to osoba fizyczna sprawująca bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad daną jednostką, mająca faktyczną lub prawną możliwość wywierania decydującego wpływu na tę jednostkę. W przypadku spółdzielni za takie osoby uznać należy członków zarządu.

Nie wywiązanie się z obowiązku zgłoszenia do CRBR skutkować może nałożeniem kary pieniężnej na osoby odpowiedzialne za jego wykonanie w wysokości do 1.000.000 zł.

Druga istotna zmiana, która weszła w życie 5 października 2021 r., związana jest z nowelizacją  ustawy o doręczeniach elektronicznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 2320). Ustawodawca powyższą ustawą dokonał zmiany treści art. 16 ustawy Prawo spółdzielcze, nadając mu nowe następujące brzmienie:

§ 1. Warunkiem przyjęcia na członka jest złożenie deklaracji. Deklaracja powinna być złożona pod nieważnością na piśmie utrwalonym w postaci papierowej lub elektronicznej. Pisma utrwalone w postaci elektronicznej przesyła się na adres do doręczeń elektronicznych spółdzielni, o którym mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych (Dz.U. poz. 2320), i opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem osobistym lub podpisem zaufanym. Pismo utrwalone w postaci papierowej opatruje się podpisem własnoręcznym. Podpisana przez przystępującego do spółdzielni deklaracja powinna zawierać jego imię i nazwisko oraz miejsce zamieszkania, a jeżeli przystępujący jest osobą prawną – jej nazwę i siedzibę, ilość zadeklarowanych udziałów, dane dotyczące wkładów, jeżeli statut ich wnoszenie przewiduje, a także adres do doręczeń elektronicznych, o którym mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych, wpisany do bazy adresów elektronicznych, o której mowa w art. 25 tej ustawy, o ile przystępujący taki posiada, oraz inne dane przewidziane w statucie.

§ 2. Jeżeli spółdzielnia jest jednocześnie instytucją obowiązaną w rozumieniu ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz.U. z 2020 r. poz. 971, 875, 1086 i 2320), deklaracja, o której mowa w § 1, może być również złożona pod nieważnością w formie dokumentowej w rozumieniu art. 77(2) Kodeksu cywilnego. W takim przypadku do identyfikacji i weryfikacji tożsamości osoby, która ubiega się o przyjęcie na członka, stosuje się przepisy ustawy, o której mowa w zdaniu pierwszym.

Zmiana art. 16 Prawa spółdzielczego polega na umożliwieniu składania deklaracji członkowskiej na piśmie utrwalonym w postaci papierowej lub elektronicznej.Zmiany wchodzące w życie od dnia 5 października 2021 r. korespondują z obowiązkiem posiadania adresu do doręczeń elektronicznych wpisanego do tzw. bazy adresów elektronicznych, powiązanego z publiczną usługą rejestrowanego doręczenia elektronicznego albo kwalifikowaną usługą rejestrowanego doręczenia elektronicznego nałożonym na spółdzielnie w art. 9 ust. 1 pkt 8 ustawy o doręczeniach elektronicznych. Zgodnie z tym przepisem każdy podmiot wpisany do rejestru przedsiębiorców KRS (czyli także spółdzielnie mieszkaniowe) jest obowiązany do posiadania adresu do doręczeń elektronicznych wpisanego do bazy adresów elektronicznych, powiązanego z publiczną usługą rejestrowanego doręczenia elektronicznego albo kwalifikowaną usługą rejestrowanego doręczenia elektronicznego.

Znowelizowane przepisy umożliwiają członkom spółdzielni mieszkaniowych składanie deklaracji członkowskich w formie elektronicznej (możliwość ta dotyczy osób nabywających członkostwo na podstawie deklaracji – czyli osób nabywających odrębną własność lokalu oraz najemców lokali spółdzielczych) poprzez przesłanie ich drogą elektroniczną na adres e-mail spółdzielni. W celu umożliwienia realizacji powyższego obowiązku nie wystarczy jednak posiadanie zwykłego adresu e-mail. Konieczne będzie korzystanie ze specjalnej aplikacji e-dręczenia, pozwalającej na wysyłanie i odbieranie korespondencji elektronicznej będącej odpowiednikiem rejestrowanej przesyłki pocztowej (poleconej lub za zwrotnym potwierdzeniem odbioru).

Do utworzenia adresu publicznego niezbędne będzie złożenie odpowiedniego wniosku do ministra właściwego do spraw informatyzacji. Po uzyskaniu adresu e-mail wpisanego do bazy adresów elektronicznych stanie się możliwe odbieranie deklaracji członkowskich składanych w formie elektronicznej.

Brak rąk do pracy doskwiera polskim przedsiębiorcom z większości branż. Dotychczas wsparciem dla nich byli w znacznej mierze obywatele Ukrainy, pracujący czasowo w Polsce. Pomimo napływu setek tysięcy pracowników zza granicy liczba wakatów w przedsiębiorstwach utrzymuje się na wysokim poziomie. Próbując temu zaradzić Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji przygotowało nowelizację kilku ustaw dotyczących świadczenia pracy przez cudzoziemców (są to ustawy: o cudzoziemcach, promocji zatrudnienia i instytucjach  rynku pracy, oraz niewielkie zmiany w ustawie o Karcie Polaka i repatriacji). Poniżej krótkie omówienie najważniejszych zmian:

1. Wizy dla studentów – skrócenie terminu czasu wydania wizy Schengen dla studentów z 60 do 30 dni.
2. Wydawanie wiz krajowych – termin na przedłużenie postępowania ze względu na zwrócenie się konsula lub Ministra Spraw Zagranicznych do Prezesa Urzędu ds. Cudzoziemców o informację, czy zachodzą okoliczności uzasadniające odmowę wydania wizy został skrócony z 60 do 30 dni.
3. Wprowadzenie możliwości rozpatrywania wniosków o wizy poza kolejnością – ustawa daje prawo Ministrowi Spraw Zagranicznych w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych do wydania rozporządzeń pozwalających na rozpatrywanie wniosków z określonego kraju poza kolejnością. Jednocześnie w tym samym rozporządzeniu mogą zostać wskazane zawody, co do których wydawanie wiz również będzie rozpatrywane poza kolejnością.
4. Pozwolenia na pobyt czasowy – nowelizacja wprowadza termin w jakim decyzja ma zostać wydana – w ciągu 60 dni, o ile wszystkie dokumenty zostały złożone oraz cudzoziemiec stawił się w urzędzie osobiście.
5. Ustawa wprowadza możliwość komunikacji elektronicznej między urzędem wojewódzkim a organami Policji, Straży Granicznej, ABW oraz służbami konsularnymi w zakresie zasięgania opinii o cudzoziemcu podczas procedury wydania pozwoleń na pobyt czasowy.
6. Znosi się obowiązek posiadania stabilnego i regularnego źródła dochodu, a w to miejsce wprowadza się wymóg, aby praca, która ma być powierzona cudzoziemcowi była za wynagrodzeniem nie niższym niż minimalne wynagrodzenie za pracę. 
7. Zlikwidowany zostaje obowiązek zapewnionego miejsca zamieszkania.
8. Zgodnie z treścią nowych przepisów zmiana siedziby lub miejsca zamieszkania, nazwy lub formy prawnej podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi, przejęcie pracodawcy lub jego części przez innego pracodawcę, przejście zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę, zastąpienie umowy cywilnoprawnej umową o pracę, zmiana nazwy stanowiska, na jakim cudzoziemiec wykonuje pracę przy jednoczesnym zachowaniu zakresu jego obowiązków, lub zwiększenie wymiaru czasu pracy przy jednoczesnym proporcjonalnym zwiększeniu wynagrodzenia, nie wymagają zmiany lub wydania nowego zezwolenia na pobyt czasowy i pracę.
9. Cudzoziemiec będzie miał prawo do występowania z wnioskiem o zmianę pozwolenia na pobyt i pracę, jeżeli zamierza zmienić pracodawcę.
10. Jedną z najistotniejszych kwestii jest wymuszenie zakończenia wszystkich postępowań o wydanie pozwolenia na pracę i pobyt będących w toku w chwili wejścia ustawy wydaniem decyzji o przyznaniu pozwolenia na pobyt z wyjątkiem sytuacji, gdy cudzoziemiec jest na liście osób, których pobyt w Rzeczypospolitej Polskiej jest niepożądany, jego dane znajdują się w Systemie Informacyjnym Schengen do celów odmowy wjazdu lub sprzeciwiają się temu względy obronności, ochrony bezpieczeństwa, porządku publicznego lub zobowiązania z umów międzynarodowych.
11. Okres pracy na podstawie oświadczenia o powierzeniu pracy zostaje wydłużony z 6 miesięcy do 24 miesięcy.

Planowane zmiany mają szansę przyczynić się do przyspieszenia niektórych procedur związanych z uzyskiwaniem pozwoleń na pracę i pobyt przez cudzoziemców. Otwartym pozostaje pytanie na ile wprowadzone sztywne terminy będą w rzeczywistości przestrzegane i realizowane. Na pochwałę zasługuje z pewnością złagodzenie wymogów w zakresie uzyskiwania pozwoleń na pracę i pobyt, jak i wydłużenie do 24 miesięcy okresu, w którym można pracować na podstawie oświadczenia o powierzeniu pracy. Efektem nowelizacji może być zwiększenie napływu cudzoziemskich pracowników, tak potrzebnych w gospodarce.