Na dniach wejdzie w życie ustawa z dnia 9 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Rządzący starają się zachęcić obywateli do najmu oraz użyczenia nieruchomości obywatelom Ukrainy.
Wprowadzono więc nowe przepisy, w tym przepisy dotyczące między innymi użyczenia nieruchomości. Co ważne, charakterystyczne dla użyczenia jest używanie wyłącznie w sposób bezpłatny.
Nowe przepisy dotyczą umów użyczenia zawieranych z:
– obywatelami Ukrainy posiadających Kartę Polaka, którzy wraz z najbliższą rodziną z powodu tych działań wojennych przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
– nieposiadającymi obywatelstwa ukraińskiego małżonkami obywateli Ukrainy, jeżeli przybyli oni na terytorium Polski bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa.
W ustawie przewidziano, iż:
– w przypadku użyczenia/najmu obywatelowi Ukrainy (lub w/w członkom ich rodzin) budynku lub jego części w celu tymczasowego zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych, w zakresie tego użyczenia nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2022 r. poz. 172) oraz art. 15zzu ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem i zwalczaniem COVID19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 2095, z późn. zm.). Oznacza to, że w razie zakończenia umowy użyczenia (np. przez upływ okresu, na który została zawarta):
konieczne jest przeprowadzenie sądowego postępowania eksmisyjnego lecz po przeprowadzeniu postępowania sądowego, nie będą występowały ograniczenia w eksmisji, takie jak w szczególności uprawnienie do zawarcia umowy najmu socjalnego.
Przyznanie w wyroku uprawnienia do lokalu socjalnego (np. małoletniemu) zazwyczaj „blokuje” przeprowadzenie eksmisji z uwagi na brak lokali socjalnych w gminach. Ustawodawca chce jednak zachęcić obywateli polskich do użyczania lokali potrzebującym obywatelom Ukrainy bez obaw o nadmierne trudności w ich odzyskaniu.
Ustawodawca wyłączył przepisy tzw. ustawy covidovej (z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych) co oznacza, że nawet w okresie zagrożenia epidemicznego i epidemii, przeprowadzenie eksmisji będzie możliwe.
Co ważne przewidziano możliwość przyznania świadczenia każdemu podmiotowi – w szczególności osobie fizycznej prowadzącej gospodarstwo domowe, który zapewni zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy. Świadczenie pieniężne z tego tytułu może być przyznane na podstawie umowy zawartej z gminą nie dłużej niż za okres 60 dni. Okres wypłaty świadczenia może być przedłużony w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Szczegóły ma określić Rada Ministrów w drodze rozporządzenia.
