Zapowiedziany program nazwany „Polskim Ładem” obejmuje propozycję, aby przedsiębiorcy płacili składkę zdrowotną w wysokości 9% od dochodu, przy czym składka zdrowotna nie będzie podlegała odliczeniu od podatku.
Tak istotna zmiana warunków prowadzenia działalności gospodarczej z pewnością wpłynie na zyskowność wielu przedsiębiorstw w kraju i jest dobrą okazją do przemyślenia formy prowadzonej działalności. Zgodnie z planowanymi zmianami nową wyższą składkę zdrowotną zapłacą przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, jak i wspólnicy spółek osobowych, którzy są również uznawani za przedsiębiorców.
W przypadku uchwalenia i wejścia zmian w życie nowych przepisów można rozważyć zmianę formy prowadzonej działalności w celu zminimalizowania negatywnych efektów owej składki zdrowotnej. Jedną z możliwości jest prowadzenie działalności gospodarczej w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. W przypadku tego podmiotu, jeżeli spółka posiada więcej niż jednego wspólnika, a udział drugiego wspólnika nie jest symboliczny (np. 1% do 5% udziałów) to wspólnicy nie podlegają obowiązkowi zapłaty składki zdrowotnej. Zarząd spółki z o.o., jeżeli nie zostały zawarte z członkami zarządu umowy o pracę czy umowy zlecenia również nie podlega obowiązkowej składce zdrowotnej. Wynagrodzenie zarządu spółki z o.o., ustalone w uchwale wspólników, z tytułu pełnienia funkcji w zarządzie podlega tylko opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
Powyższe oznacza, że w przypadku wejścia w życie „Polskiego Ładu” wynagrodzenie to będzie korzystało z kwoty wolnej od podatku w wysokości trzydziestu tysięcy złotych. Ponadto wynagrodzenie to jest rozliczane według skali podatkowej, tj. 17% oraz 32%, przy czym wyższa stawka podatkowa, zgodnie z projektowanymi zmianami będzie obowiązywała dla dochodu powyżej stu dwudziestu tysięcy złotych. Podsumowując dochód z tytułu zasiadania w zarządzie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością rozliczany według skali podatkowej do kwoty 120.000,00 zł rocznie będzie opodatkowany stawką 17% i będzie przysługiwała kwota wolna od podatku, jak również możliwość skorzystania z ulg oraz wspólnego rozliczenia z małżonkiem. Wynagrodzenie zarządu stanowi koszt uzyskania przychodu dla spółki z o.o. Powyższa możliwość zdaje się być atrakcyjna w porównaniu z pozostawieniem formy prowadzenia działalności gospodarczej bez zmian, gdzie obowiązywać będzie 9% składka zdrowotna od dochodu nie podlegająca odliczeniu, bazowa stawka podatku liniowego w wysokości 19% i brak możliwości korzystania tak z ulg jak i wspólnego rozliczenia z małżonkiem. Dodatkowo należy wskazać, iż wspólnicy spółki z o.o. oraz częściowo zarządy nie ponoszą odpowiedzialności swoim majątkiem za zobowiązania spółki, a więc dochodzi dodatkowa korzyść w postaci ochrony majątku.
Rozważając przekształcenie jednoosobowej działalności w spółkę z o.o. trzeba mieć też na względnie fakt, iż po samym przekształceniu powstanie jednoosobowa spółka z o.o. z przekształcanym przedsiębiorcą jako jedynym wspólnikiem. W takim kształcie jedyny wspólnik będzie zobowiązany do zapłaty składki zdrowotnej. Konieczne będzie dokonanie dalszej czynności, tj. zbycia udziałów na rzecz innego podmiotu, tak aby spółka miała co najmniej dwóch wspólników.
Jak zatem przejść od jednoosobowej działalność lub spółki osobowej do spółki z o.o.?
Zasadniczo są dwie możliwości: założenie nowej spółki z o.o. obok prowadzonej działalności a następnie zamkniecie działalności czy spółki osobowej, bądź też przekształcenie istniejącej jednoosobowej działalności/spółki osobowej w spółkę z o.o.
Założenie nowej spółki będzie rozwiązaniem zasadnym tylko w przypadku prowadzenia działalności na niewielką skalę, posiadania jednego kontrahenta, niewielkiego majątku działalności czy spółki osobowej. W takich przypadkach koszty i czas związany z przekształceniem mogą być wyższe nić zarejestrowanie nowego podmiotu w szczególności, jeżeli korzystamy z zarejestrowania spółki przez Internet w systemie s24. W przypadku założenia nowego podmiotu konieczne będzie ewentualnie przeniesienie majątku na nowy podmiot oraz ewentualna cesja umów.
Drugim sposobem na rozpoczęcie prowadzenia działalności w formie spółki z o.o. jest przekształcenie dotychczasowej działalności. Niewątpliwą korzyścią wynikającą ze skorzystania z procedury przekształcenia jest fakt, iż spółce z o.o., która powstanie w skutek przekształcenia będą przysługiwały wszystkie prawa, jak i obowiązki, które wcześniej przysługiwały przedsiębiorcy. Spółka automatycznie będzie stroną wszystkich umów uprzednio zawartych przez przedsiębiorcę, jak również przejdą na nią wszystkie koncesje, zezwalania.
Prawo dopuszcza przekształcenie w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością:
– jednoosobowej działalności gospodarczej,
– spółki cywilnej,
– handlowych spółek osobowych (jawnej, komandytowej).
Procedura przekształcenia różni się dość znacząco pomiędzy jednoosobową działalnością, a spółkami osobowymi i spółką cywilną, przy czym przy jednoosobowej działalności gospodarczej procedura jest dłuższa, kosztowniejsza i bardziej sformalizowana.
Przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę z o.o. wymaga przeprowadzenia następujących działań:
– w pierwszej kolejności przedsiębiorca zobowiązany jest do przygotowania planu przekształcenia, który musi posiadać formę aktu notarialnego. W planie obligatoryjnie należy zamieścić ustalenie wartości bilansowej majątku przedsiębiorcy przekształcanego na określony dzień w miesiącu poprzedzającym sporządzenie planu przekształcenia. Ustawa, wskazuje na kolejne konieczne dokumenty, które stanowią załączniki do planu: projekt oświadczenia przedsiębiorcy o przekształceniu, projekt aktu założycielskiego spółki, a także wycenę składników majątku spółki ( aktywów i pasywów ) i sprawozdanie sporządzone dla celów przekształcenia na określony dzień w miesiącu poprzedzający datę sporządzenia planu przekształcenia;
– w dalszym etapie plan przekształcenia z załącznikami poddaje się badaniu przez biegłego rewidenta, którego wyznacza sąd rejestrowy. Biegły ma obowiązek przeprowadzić badanie planu pod względem rzetelności i poprawności w terminie dwóch miesięcy, a następnie złożyć opinię w sądzie rejestrowym;
– po złożeniu opinii przez biegłego rewidenta, przekształcający się przedsiębiorca składa, w formie aktu notarialnego, oświadczenie o przekształceniu w spółkę kapitałową, oświadczenie powinno zawierać, w szczególności typ spółki w jaką następuje przekształcenie, zakres praw osobistych przyznanych przedsiębiorcy jako wspólnikowi nowopowstałej spółki, wysokość kapitału zakładowego, dane osobowe zarządu;
– w kolejnym etapie przedsiębiorca podpisuje akt założycielski spółki z o.o. oraz powołuje zarząd; – ostatnią czynnością jest zgłoszenie wniosku do Krajowego Rejestru Sądowego i rejestracja spółki, z chwilą wpisu spółki przekształconej do rejestru, na przedsiębiorcy ciąży obowiązek wykreślenia działalności z CEiDG;
Spółka przekształcona ma ponadto obowiązek dokonać ogłoszenia o przekształceniu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
Z chwilą przekształcenia przedsiębiorca staje się jedynym udziałowcem spółki z o.o. z chwilą przekształcenia powstaje również obowiązek prowadzenia ksiąg handlowych.
Proces przekształcania spółki cywilnej lub osobowej zawiera pewne tożsame elementy, jest jednak zasadniczo prostszy i krótszy. Na mocy nowelizacji kodeksu spółek handlowych z marca 2020 r. przekształcenie spółek jawnych i cywilnych może odbyć się w procedurze uproszczonej, o ile wszyscy wspólnicy spółki prowadzą jej sprawy. Uproszczone przekształcenie wymaga przeprowadzenia następujących działań:
– pierwszym etapem jest sporządzenie uchwały o przekształceniu, którą muszą podpisać wszyscy wspólnicy, ustawodawca zrezygnował z konieczności przygotowywania planu przekształcenia i badania go przez biegłego rewidenta;
– w następnej kolejności jedynym dokumentem, który ustawodawca określił jako konieczny jest sprawozdanie finansowe sporządzone dla potrzeb przekształcenia;
– ostatnim etapem jest podpisanie umowy spółki przekształconej i złożenie wniosku do sądu rejestrowego, zawarcie umowy spółki z o.o. wymaga formy aktu notarialnego.
Procedura uproszczona pozwala na dokonanie przekształcenia spółki jawnej czy cywilnej w terminie znacznie krótszym niż przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej, czas potrzebny na przekształcenie jest krótszy o ok. 2-3 miesiące. Ponadto koszt procedury ulega znacznemu obniżeniu, gdyż badanie przez biegłego rewidenta jest jednym z najistotniejszych kosztów przy przekształcaniu jednoosobowej działalności.
Przekształcenie się przedsiębiorcy, czy przedsiębiorców w spółkę z o.o. niestety nie wiąże się z samymi korzyściami. Prowadzenie działalności gospodarczej w formie spółki z o.o. ma też pewne wady, w szczególności jest to konieczność płacenia podatku CIT oraz konieczność prowadzenia tzw. pełnej księgowości, co może spowodować zwiększenie bieżących kosztów prowadzenia działalności. Warto też zwrócić uwagę, iż przekształcony przedsiębiorca odpowiada majątkiem osobistym przez trzy lata od dnia przekształcenia.
Podjęcie decyzji o przekształceniu powinno być poprzedzone wszechstronną analizą potencjalnych korzyści, jak i ryzyk, związanych z przekształceniem.
