Kategorie
Wiedza

Zasady pobytu uchodźców z Ukrainy w Polsce

Uchwalona w dniu 12 marca ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, określa prawa obywateli Ukrainy, którzy przybyli po 25 lutego 2022 r. na terytorium RP w związku z konfliktem zbrojnym.

W pierwszej kolejności należy mieć na uwadze, iż regulacje w/w ustawy zastępują ogólne przepisy dot. pomocy cudzoziemcom objętym ochroną czasową na podstawie decyzji Rady Unii Europejskiej z dnia 7 marca 2022 stwierdzająca istnienie masowego napływu wysiedleńców z Ukrainy w rozumieniu art. 5 dyrektywy Rady 2001/55/WE z dnia 20 lipca 2001 r. i skutkująca wprowadzeniem tymczasowej ochrony w zakresie dotyczącym obywateli Ukrainy. Polska specustawa o pomocy nie dotyczy innych cudzoziemców, którzy uciekają z terenu konfliktu. Co do części tych osób przepisami właściwymi będą regulacje zawarte w decyzji Rady UE. Normy zawarte w decyzji Rady będą dotyczyły obywateli państw trzecich, którzy posiadali pozwolenie na pobyt długoterminowy w Ukrainie i przybyli na terytorium RP w związku z wojną jak również obywateli państw trzecich, którzy nie mogą wrócić do swojego kraju pochodzenia. Decyzja obejmuje też członków rodzin obywateli państw trzecich. Należy wskazać, iż obywatele państw trzecich, którzy przebywali na terytorium Ukrainy w chwili wybuchu wojny krótkookresowo, np. na podstawie wizy turystycznej, itp. nie będą mogli skorzystać ani z przepisów polskiej specustawy ani decyzji Rady, aby zalegalizować swój pobyt na terytorium RP.

Specustawa pomocowa taktuje tak samo jak obywateli Ukrainy, ich małżonków, niezależnie od posiadanego obywatelstwa. Jest to zawężenie w stosunku do decyzji Rady UE, która jak obywateli Ukrainy nakazuje traktować wszystkich członków najbliższej rodziny. Zgodnie z polską specustawą, nie będzie objęty nią konkubent/konkubentka obywatela ukraińskiego, do takiej sytuacji będą miały jednak zastosowanie postanowienia decyzji Rady.

Specustawa pomocowa dotyczy tylko obywateli Ukrainy, którzy wjechali na terytorium RP po 24 lutego 2022 r. Nie ma zastosowania do osób przebywających w Polsce już wcześniej w zakresie legalizacji pobytu. Obywatelom Ukrainy, którzy przebywają w Polsce legalnie, a którym okres np. ważności wizy, pobytu czasowego kończyłby się po 24 lutego 2022 r. wydłuża się automatycznie okres legalnego pobytu o 18 miesięcy. Nie będą natomiast wydawane nowe dokumenty w związku z wydłużeniem legalnego pobytu.

Obywatelom Ukrainy przyznano prawo pobytu na terytorium RP przez okres 18 miesięcy, od dnia 24 lutego 2022 r. Po upływie tego okresu, osoby te będą mogły wystąpić z wnioskiem o pobyt czasowy na okres 3 lat.

W celu umożliwienia korzystania ze świadczeń takich jak ochrona zdrowia czy 500+, obywatele Ukrainy będą mieli prawo wystąpić do urzędu gminy o nadanie nr PESEL. W przypadku osób małoletnich, wniosek składać będą opiekunowie prawni, rodzice lub osoby, które faktycznie opiekę sprawują.

Zakres pomocy dla uchodźców wojennych koordynowanej przez Wojewodę obejmować będzie na zapewnieniu:

– zakwaterowaniu,

– zapewnieniu całodziennego wyżywienia zbiorowego,

– zapewnieniu transportu i przejazdów do miejsc zakwaterowania,

– zapewnieniu środków czystości i higieny osobistej oraz innych produktów.

Ustawa nie precyzuje szczegółowo zakresu pomocy jaka ma być udzielona, w ramach w/w punktów. Wojewoda może powierzać wykonanie zadań jednostkom samorządu terytorialnego czy organizacjom społecznym. Zakupy towarów i usług w związku z realizacją w/w zadań mogą odbywać się z pominięciem przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych.

Osobom fizycznym i innym podmiotom może być przyznane świadczenie pieniężne jeżeli zapewnią zakwaterowanie i wyżywienie uchodźcom wojennym. Świadczenie pieniężne wypłacane zostanie wypłacone na wniosek i będzie przysługiwało przez 60 dni z możliwością wyjątkowego przedłużenia.

Obywatele Ukrainy będę w czasie legalnego pobytu mogli pracować, jedyny wymóg to powiadomienie przez podmiot powierzający pracę powiatowego urzędu pracy w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia pracy o powierzeniu wykonywania pracy. Zasiłek dla bezrobotnych będzie przysługiwał na takich samych zasadach jak obywatelom polskim. Dodatkowo obywatele Ukrainy będą mieli, pod warunkiem uprzedniego uzyskania nr PESEL, zakładać i prowadzić działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak obywatele polscy.

Inne świadczenia, które przyznano obywatelom Ukrainy, na podstawie specustawy:

 – prawo do świadczeń rodzinnych,

– o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci – tylko w przypadku gdy dzieci również znajdują się na terytorium RP,

– świadczenia dobry start – tylko w przypadku gdy dzieci również znajdują się na terytorium RP,

– rodzinnego kapitału opiekuńczego, tylko w przypadku gdy dzieci również znajdują się na terytorium RP,

– dofinansowania obniżenia opłaty rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna, tylko w przypadku gdy dzieci również znajdują się na terytorium RP,

– prawo do świadczeń opieki medycznej.

Bezpośrednia pomoc finansowa w wysokości 300,00 zł zostanie przyznana każdemu obywatelowi Ukrainy, który otrzyma nr PESEL. Pomoc tę będą wypłacały gminy.

Kategorie
Wiedza

Dla użyczających nieruchomości uchodźcom

Na dniach wejdzie w życie ustawa z dnia 9 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Rządzący starają się zachęcić obywateli do najmu oraz użyczenia nieruchomości obywatelom Ukrainy.

Wprowadzono więc nowe przepisy, w tym przepisy dotyczące między innymi użyczenia nieruchomości. Co ważne, charakterystyczne dla użyczenia jest używanie wyłącznie w sposób bezpłatny.

Nowe przepisy dotyczą umów użyczenia zawieranych z:

– obywatelami Ukrainy posiadających Kartę Polaka, którzy wraz z najbliższą rodziną z powodu tych działań wojennych przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

–  nieposiadającymi obywatelstwa ukraińskiego małżonkami obywateli Ukrainy, jeżeli przybyli oni na terytorium Polski bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa.

 W ustawie przewidziano, iż:

– w przypadku użyczenia/najmu obywatelowi Ukrainy (lub w/w członkom ich rodzin) budynku lub jego części w celu tymczasowego zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych, w zakresie tego użyczenia nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2022 r. poz. 172) oraz art. 15zzu ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem i zwalczaniem COVID19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 2095, z późn. zm.). Oznacza to, że w razie zakończenia umowy użyczenia (np. przez upływ okresu, na który została zawarta):

konieczne jest przeprowadzenie sądowego postępowania eksmisyjnego lecz po przeprowadzeniu postępowania sądowego, nie będą występowały ograniczenia w eksmisji, takie jak w szczególności uprawnienie do zawarcia umowy najmu socjalnego.

Przyznanie w wyroku uprawnienia do lokalu socjalnego (np. małoletniemu) zazwyczaj „blokuje” przeprowadzenie eksmisji z uwagi na brak lokali socjalnych w gminach. Ustawodawca chce jednak zachęcić obywateli polskich do użyczania lokali potrzebującym obywatelom Ukrainy bez obaw o nadmierne trudności w ich odzyskaniu.

Ustawodawca wyłączył przepisy tzw. ustawy covidovej (z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych) co oznacza, że nawet w okresie zagrożenia epidemicznego i epidemii, przeprowadzenie eksmisji będzie możliwe.

Co ważne przewidziano możliwość przyznania świadczenia każdemu podmiotowi – w szczególności osobie fizycznej prowadzącej gospodarstwo domowe, który zapewni zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy.  Świadczenie pieniężne z tego tytułu może być przyznane na podstawie umowy zawartej z gminą nie dłużej niż za okres 60 dni. Okres wypłaty świadczenia może być przedłużony w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Szczegóły ma określić Rada Ministrów w drodze rozporządzenia.

Kategorie
Wiedza

O czym powinny pamiętać zarządy spółdzielni mieszkaniowych – czyli nowe obowiązki spółdzielni

W październiku br. weszły w życie przepisy, które nakładają na osoby zasiadające w zarządach spółdzielni mieszkaniowych dodatkowe obowiązki.

Od 31 października 2021 r. obowiązuje nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Ustawa ta reguluje m.in. funkcjonowanie Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR). Jest to system, w którym są gromadzone i przetwarzane informacje o beneficjentach rzeczywistych, tj. osobach fizycznych sprawujących bezpośrednią lub pośrednią kontrolę nad spółkami i innymi podmiotami.

Dotychczas obowiązek dokonywania zgłoszeń do CRBR dotyczył przede wszystkim spółek prawa handlowego. Na podstawie ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu oraz niektórych innych ustaw z dnia 30 marca 2021 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 815) krąg podmiotów zobowiązanych do dokonania zgłoszenia do Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych został poszerzony m.in. o spółdzielnie oraz spółdzielnie europejskie. Podmioty te są zobowiązane dokonać zgłoszenia do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie nowelizacji, tj. od 31 października 2021 r.

Zgłoszenia do CRBR dokonuje osoba uprawniona do reprezentacji danego podmiotu (w praktyce będzie to zarząd spółdzielni). Dokonuje się go nieodpłatnie za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Zgłoszenie składane jest w formie dokumentu elektronicznego, zgodnie ze wzorem udostępnionym przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych. Zgłoszenia należy dokonać za pośrednictwem strony: https://www.podatki.gov.pl/crbr/. Zgłoszenie powinno być opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP oraz zawiera oświadczenie osoby dokonującej zgłoszenia do Rejestru o prawdziwości informacji zgłaszanych do Rejestru.

Ustawa zawiera bardzo rozbudowaną definicję beneficjenta rzeczywistego. Celem uproszczenia wskazać należy, że jest to osoba fizyczna sprawująca bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad daną jednostką, mająca faktyczną lub prawną możliwość wywierania decydującego wpływu na tę jednostkę. W przypadku spółdzielni za takie osoby uznać należy członków zarządu.

Nie wywiązanie się z obowiązku zgłoszenia do CRBR skutkować może nałożeniem kary pieniężnej na osoby odpowiedzialne za jego wykonanie w wysokości do 1.000.000 zł.

Druga istotna zmiana, która weszła w życie 5 października 2021 r., związana jest z nowelizacją  ustawy o doręczeniach elektronicznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 2320). Ustawodawca powyższą ustawą dokonał zmiany treści art. 16 ustawy Prawo spółdzielcze, nadając mu nowe następujące brzmienie:

§ 1. Warunkiem przyjęcia na członka jest złożenie deklaracji. Deklaracja powinna być złożona pod nieważnością na piśmie utrwalonym w postaci papierowej lub elektronicznej. Pisma utrwalone w postaci elektronicznej przesyła się na adres do doręczeń elektronicznych spółdzielni, o którym mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych (Dz.U. poz. 2320), i opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem osobistym lub podpisem zaufanym. Pismo utrwalone w postaci papierowej opatruje się podpisem własnoręcznym. Podpisana przez przystępującego do spółdzielni deklaracja powinna zawierać jego imię i nazwisko oraz miejsce zamieszkania, a jeżeli przystępujący jest osobą prawną – jej nazwę i siedzibę, ilość zadeklarowanych udziałów, dane dotyczące wkładów, jeżeli statut ich wnoszenie przewiduje, a także adres do doręczeń elektronicznych, o którym mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych, wpisany do bazy adresów elektronicznych, o której mowa w art. 25 tej ustawy, o ile przystępujący taki posiada, oraz inne dane przewidziane w statucie.

§ 2. Jeżeli spółdzielnia jest jednocześnie instytucją obowiązaną w rozumieniu ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz.U. z 2020 r. poz. 971, 875, 1086 i 2320), deklaracja, o której mowa w § 1, może być również złożona pod nieważnością w formie dokumentowej w rozumieniu art. 77(2) Kodeksu cywilnego. W takim przypadku do identyfikacji i weryfikacji tożsamości osoby, która ubiega się o przyjęcie na członka, stosuje się przepisy ustawy, o której mowa w zdaniu pierwszym.

Zmiana art. 16 Prawa spółdzielczego polega na umożliwieniu składania deklaracji członkowskiej na piśmie utrwalonym w postaci papierowej lub elektronicznej.Zmiany wchodzące w życie od dnia 5 października 2021 r. korespondują z obowiązkiem posiadania adresu do doręczeń elektronicznych wpisanego do tzw. bazy adresów elektronicznych, powiązanego z publiczną usługą rejestrowanego doręczenia elektronicznego albo kwalifikowaną usługą rejestrowanego doręczenia elektronicznego nałożonym na spółdzielnie w art. 9 ust. 1 pkt 8 ustawy o doręczeniach elektronicznych. Zgodnie z tym przepisem każdy podmiot wpisany do rejestru przedsiębiorców KRS (czyli także spółdzielnie mieszkaniowe) jest obowiązany do posiadania adresu do doręczeń elektronicznych wpisanego do bazy adresów elektronicznych, powiązanego z publiczną usługą rejestrowanego doręczenia elektronicznego albo kwalifikowaną usługą rejestrowanego doręczenia elektronicznego.

Znowelizowane przepisy umożliwiają członkom spółdzielni mieszkaniowych składanie deklaracji członkowskich w formie elektronicznej (możliwość ta dotyczy osób nabywających członkostwo na podstawie deklaracji – czyli osób nabywających odrębną własność lokalu oraz najemców lokali spółdzielczych) poprzez przesłanie ich drogą elektroniczną na adres e-mail spółdzielni. W celu umożliwienia realizacji powyższego obowiązku nie wystarczy jednak posiadanie zwykłego adresu e-mail. Konieczne będzie korzystanie ze specjalnej aplikacji e-dręczenia, pozwalającej na wysyłanie i odbieranie korespondencji elektronicznej będącej odpowiednikiem rejestrowanej przesyłki pocztowej (poleconej lub za zwrotnym potwierdzeniem odbioru).

Do utworzenia adresu publicznego niezbędne będzie złożenie odpowiedniego wniosku do ministra właściwego do spraw informatyzacji. Po uzyskaniu adresu e-mail wpisanego do bazy adresów elektronicznych stanie się możliwe odbieranie deklaracji członkowskich składanych w formie elektronicznej.

Kategorie
Wiedza

Rząd planuje uchylić trochę szerzej drzwi cudzoziemcom

Brak rąk do pracy doskwiera polskim przedsiębiorcom z większości branż. Dotychczas wsparciem dla nich byli w znacznej mierze obywatele Ukrainy, pracujący czasowo w Polsce. Pomimo napływu setek tysięcy pracowników zza granicy liczba wakatów w przedsiębiorstwach utrzymuje się na wysokim poziomie. Próbując temu zaradzić Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji przygotowało nowelizację kilku ustaw dotyczących świadczenia pracy przez cudzoziemców (są to ustawy: o cudzoziemcach, promocji zatrudnienia i instytucjach  rynku pracy, oraz niewielkie zmiany w ustawie o Karcie Polaka i repatriacji). Poniżej krótkie omówienie najważniejszych zmian:

  1. Wizy dla studentów – skrócenie terminu czasu wydania wizy Schengen dla studentów z 60 do 30 dni.
  2. Wydawanie wiz krajowych – termin na przedłużenie postępowania ze względu na zwrócenie się konsula lub Ministra Spraw Zagranicznych do Prezesa Urzędu ds. Cudzoziemców o informację, czy zachodzą okoliczności uzasadniające odmowę wydania wizy został skrócony z 60 do 30 dni.
  3. Wprowadzenie możliwości rozpatrywania wniosków o wizy poza kolejnością – ustawa daje prawo Ministrowi Spraw Zagranicznych w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych do wydania rozporządzeń pozwalających na rozpatrywanie wniosków z określonego kraju poza kolejnością. Jednocześnie w tym samym rozporządzeniu mogą zostać wskazane zawody, co do których wydawanie wiz również będzie rozpatrywane poza kolejnością.
  4. Pozwolenia na pobyt czasowy – nowelizacja wprowadza termin w jakim decyzja ma zostać wydana – w ciągu 60 dni, o ile wszystkie dokumenty zostały złożone oraz cudzoziemiec stawił się w urzędzie osobiście.
  5. Ustawa wprowadza możliwość komunikacji elektronicznej między urzędem wojewódzkim a organami Policji, Straży Granicznej, ABW oraz służbami konsularnymi w zakresie zasięgania opinii o cudzoziemcu podczas procedury wydania pozwoleń na pobyt czasowy.
  6. Znosi się obowiązek posiadania stabilnego i regularnego źródła dochodu, a w to miejsce wprowadza się wymóg, aby praca, która ma być powierzona cudzoziemcowi była za wynagrodzeniem nie niższym niż minimalne wynagrodzenie za pracę. 
  7. Zlikwidowany zostaje obowiązek zapewnionego miejsca zamieszkania.
  8. Zgodnie z treścią nowych przepisów zmiana siedziby lub miejsca zamieszkania, nazwy lub formy prawnej podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi, przejęcie pracodawcy lub jego części przez innego pracodawcę, przejście zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę, zastąpienie umowy cywilnoprawnej umową o pracę, zmiana nazwy stanowiska, na jakim cudzoziemiec wykonuje pracę przy jednoczesnym zachowaniu zakresu jego obowiązków, lub zwiększenie wymiaru czasu pracy przy jednoczesnym proporcjonalnym zwiększeniu wynagrodzenia, nie wymagają zmiany lub wydania nowego zezwolenia na pobyt czasowy i pracę.
  9. Cudzoziemiec będzie miał prawo do występowania z wnioskiem o zmianę pozwolenia na pobyt i pracę, jeżeli zamierza zmienić pracodawcę.
  10. Jedną z najistotniejszych kwestii jest wymuszenie zakończenia wszystkich postępowań o wydanie pozwolenia na pracę i pobyt będących w toku w chwili wejścia ustawy wydaniem decyzji o przyznaniu pozwolenia na pobyt z wyjątkiem sytuacji, gdy cudzoziemiec jest na liście osób, których pobyt w Rzeczypospolitej Polskiej jest niepożądany, jego dane znajdują się w Systemie Informacyjnym Schengen do celów odmowy wjazdu lub sprzeciwiają się temu względy obronności, ochrony bezpieczeństwa, porządku publicznego lub zobowiązania z umów międzynarodowych.
  11. Okres pracy na podstawie oświadczenia o powierzeniu pracy zostaje wydłużony z 6 miesięcy do 24 miesięcy.

Planowane zmiany mają szansę przyczynić się do przyspieszenia niektórych procedur związanych z uzyskiwaniem pozwoleń na pracę i pobyt przez cudzoziemców. Otwartym pozostaje pytanie na ile wprowadzone sztywne terminy będą w rzeczywistości przestrzegane i realizowane. Na pochwałę zasługuje z pewnością złagodzenie wymogów w zakresie uzyskiwania pozwoleń na pracę i pobyt, jak i wydłużenie do 24 miesięcy okresu, w którym można pracować na podstawie oświadczenia o powierzeniu pracy. Efektem nowelizacji może być zwiększenie napływu cudzoziemskich pracowników, tak potrzebnych w gospodarce. 

Kategorie
Wiedza

Obowiązki właścicieli budynków w zakresie sporządzenia świadectw charakterystyki energetycznej

Przystępując do aktu notarialnego sprzedaży domu lub mieszkania często można spotkać w nim zapisy dotyczące przekazania przez stronę sprzedającą tzw. świadectwa charakterystyki energetycznej. Niekiedy zapis umowy informuje jedynie o nieprzekazaniu tego dokumentu przez sprzedającego. Nie wszyscy nabywcy zdają sobie sprawę z uprawnień jakie im przysługują w przypadku nie wywiązania się przez sprzedającego z obowiązku dostarczenia świadectwa charakterystyki energetycznej obiektu.

Powyższe kwestie szczegółowo reguluje ustawa z dnia 29 sierpnia 2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków (dalej jako „Ustawa”).

Zgodnie z Ustawą przez charakterystykę energetyczną należy rozumieć zbiór danych i wskaźników energetycznych budynku lub części budynku, określających całkowite zapotrzebowanie na energię niezbędną do ich użytkowania zgodnie z przeznaczeniem. Powyższa informacja stanowi dla kupującego źródło wiedzy na temat potencjalnych kosztów ogrzewania obiektu.

Właściciel lub zarządca budynku lub części budynku zobowiązany jest zapewnić sporządzenie świadectwa charakterystyki energetycznej dla budynku lub części budynku zbywanego na podstawie umowy sprzedaży. Tożsame obowiązki obowiązują właściciela wynajmowanego budynku lub jego części. Świadectwo powinno zostać przekazane nabywcy albo najemcy odpowiednio:

– przy zawarciu umowy sprzedaży albo

– przy zawarciu umowy najmu.

Świadectwo sporządza się zgodnie z metodologią określoną w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury i Rozwoju w sprawie metodologii wyznaczania charakterystyki energetycznej budynku lub części budynku oraz świadectw charakterystyki energetycznej, opartą na standardowym sposobie użytkowania budynku lub części budynku (metoda obliczeniowa) albo metodą opartą na faktycznie zużytej ilości energii (metoda zużyciowa). Druga metoda dostępna jest wyłącznie dla lokali z rynku wtórnego, w których zużycie mediów rozlicza się na podstawie liczników oraz istnieją dokumenty potwierdzające rzeczywiste zużycie ciepła lub gazu ziemnego z ostatnich 3 lat poprzedzających sporządzenie świadectwa charakterystyki energetycznej

Przepisy Ustawy określają minimalne wymagania w zakresie treści świadectwa energetycznego. Powinno zawierać ono:

1) dane identyfikacyjne budynku lub części budynku;

2) charakterystykę energetyczną budynku lub części budynku;

3) zalecenia określające zakres i rodzaj robót budowlano-instalacyjnych, które poprawią charakterystykę energetyczną budynku lub części budynku.

W przypadku gdy zbywca albo wynajmujący nie wywiąże się z obowiązku przekazania świadectwa nabywcy lub najemcy, nabywca albo najemca może, w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy przeniesienia własności albo umowy najmu, wezwać pisemnie zbywcę lub wynajmującego do wywiązania się z tego obowiązku w terminie 2 miesięcy od dnia doręczenia wezwania. Gdy mimo wezwania świadectwo nie zostanie przekazane w tym terminie nabywca albo najemca może zlecić sporządzenie świadectwa charakterystyki energetycznej na koszt zbywcy albo wynajmującego. Nabywca albo najemca nie mogą zrzec się tego prawa. Ewentualne zamieszczenie tego typu oświadczeń w umowie sprzedaży lub umowie najmu będzie bezskuteczne.

Ustawa określa również minimalne kwalifikacje osób uprawnionych do sporządzania świadectw oraz wyraża zakaz sporządzania świadectw przez właścicieli lub zarządców nieruchomości – niedopuszczalne jest zatem sporządzenie świadectwa dla samego siebie.

Na zakończenie wskazać należy, że trwają obecnie prace nad projektem ustawy o zmianie ustawy o charakterystyce energetycznej budynków i innych ustaw. Ustawodawca uzasadnia potrzebę zmian m.in. tym, że brak jest obecnie skutecznych mechanizmów gwarantujących przekazywanie świadectw charakterystyki energetycznej w związku ze sprzedażą lub wynajmem budynków lub części budynków. Nowelizacja ma wzmocnić mechanizmy ochrony interesów nabywców nieruchomości w zakresie otrzymania świadectwa charakterystyki energetycznej nabywanego budynku lub lokalu w związku z zawieraną umową, a w przypadku najemcy – otrzymania kopii takiego świadectwa przy zawarciu umowy najmu.

Zmiana przepisów przewiduje nałożenie na zbywcę lub wynajmującego obowiązku przekazania kopii świadectwa energetycznego budynku. Zgodnie z projektowaną zmianą, w przypadku nieprzekazania świadectwa notariusz będzie miał obowiązek odmówienia dokonania czynności notarialnej.

Planowane zmiany ocenić należy pozytywnie. Rygor odmowy sporządzenia aktu notarialnego przyczyni się zapewne do poprawy realizacji obowiązku przekazywania nabywcom lokali świadectw charakterystyki energetycznej.

Kategorie
Wiedza

Zmiany w procedurze cywilnej

W ostatnim czasie Prezydent podpisał ustawę z dnia 11 sierpnia 2021 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Co kolejna zmiana k.p.c. tym razem przewiduje?

  1. Zmodyfikowano art. 165 § 2 k.p.c., w którym wskazano, że oddanie pisma procesowego w formie przesyłki poleconej w polskiej placówce pocztowej operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe lub w placówce podmiotu zajmującego się doręczaniem korespondencji na terenie Unii Europejskiej jest równoznaczne z wniesieniem go do sądu.
  2. Zatem obecnie, aby zachować termin do wniesienia pisma procesowego należy dopełnić dodatkowego obowiązku w postaci nadania pisma listem poleconym (poprzednio wystarczył zwykły list). Wystarczy za to nadać pismo u jakiegokolwiek polskiego operatora pocztowego (pod warunkiem, że  wykonuje on działalność na podstawie ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe). Taki wymóg nie obowiązuje jednak przy nadawaniu pism procesowych w pozostałych państwach Unii Europejskiej – rzecz jasna podmioty tam działające, nie wykonują usług na podstawie polskiego prawa pocztowego. Wystarczające więc jest nadanie pisma w placówce podmiotu zajmującego się doręczaniem korespondencji na terenie Unii Europejskiej – wybór placówek  będzie zatem bardzo szeroki.
  3. Wprowadzono także zmiany w postępowaniu nakazowym i upominawczym w ten sposób, że nadano nowe brzmienie artykułowi 4802.  Nowe brzmienie przepisu pozwala sądowi na wskazanie w nakazie zapłaty innego niż  dwutygodniowy terminu zapłaty. W § 2 wskazano zaś w jakich wypadkach, jaki termin powinien sąd wyznaczyć w nakazie. Termin ten wynosi:
    1) dwa tygodnie od dnia doręczenia nakazu w przypadku nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym, gdy doręczenie nakazu pozwanemu ma mieć miejsce w kraju;
    2) miesiąc od dnia doręczenia nakazu w przypadku nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym, gdy doręczenie nakazu pozwanemu ma mieć miejsce poza granicami kraju na terytorium Unii Europejskiej;
    3) miesiąc od dnia doręczenia nakazu w przypadku nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym, gdy doręczenie nakazu pozwanemu ma mieć miejsce na terytorium Unii Europejskiej;
    4) trzy miesiące od dnia doręczenia nakazu, w przypadku gdy doręczenie nakazu ma mieć miejsce poza terytorium Unii Europejskiej.
  4. Ponadto dodano dwa nowe paragrafy, § 21 i 22, w brzmieniu, które pozwalają na zmianę terminu spełnienia świadczenia oznaczonego w nakazie zapłaty, jeżeli po wydaniu nakazu zapłaty okaże się, że doręczenie nakazu zapłaty ma nastąpić w innym miejscu niż pierwotnie wskazane w pozwie.
  5. W postępowaniu nakazowym zmieniono art. 485, nadając nowe brzmienie § 2, dodając dodatkowe wymogi do wydania nakazu zapłaty przeciwko konsumentowi w postaci przedstawienia wraz z pozwem umowy, z której wynika roszczenie zabezpieczone wekslem, wraz z deklaracją wekslową i załącznikami. Dodatkowo w treści pozwu skierowanego przeciwko osobie fizycznej konieczne jest zamieszczenie oświadczenia o tym, czy roszczenie dochodzone pozwem powstało w związku z umową zawartą z konsumentem. Konsekwencją tej zmiany jest wskazanie w nowym brzmieniu § 4, że jeśli nie dołączono oryginału weksla lub czeku lub w treści pozwu nie zamieszczono oświadczenia (nowy element), o którym mowa w § 2 zdanie czwarte, przewodniczący wzywa powoda do ich złożenia pod rygorem zwrotu pozwu na podstawie art. 130 k.p.c.. Kolejną konsekwencją dodania niniejszego oświadczenia jest dodanie § 5, w którym zawarto możliwość skazania na grzywnę powoda, jego przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika, który w złej wierze lub wskutek niezachowania należytej staranności złożył niezgodne z prawdą oświadczenie, że roszczenie dochodzone pozwem nie powstało w związku z umową zawartą z konsumentem.
  6. Powyższe zmiany są konsekwencją między innymi wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, C-176/17 – Profi Credit Polska (Dz.U.UE.C.408).
  7. Ustawa zmienia też prawo wekslowe oraz ustawę o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.
Kategorie
Wiedza

Wierzyciel nie zawsze odzyska koszty windykacji przedsądowej przewyższające ryczałt

Powszechną praktyką w obrocie gospodarczym jest korzystanie z usług profesjonalnych windykatorów w celu uniknięcia kosztownych i długotrwałych postępowań sądowych. Ustawodawca wychodząc naprzeciw potrzebom przedsiębiorców umożliwił dochodzenie od dłużników kosztów takiej windykacji, w oparciu o art. 10 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych ( tj. Dz. U. 2021 poz. 424 ). W pierwszej kolejności wierzyciel, na podstawie art. 10 ust. 1 wierzyciel jest uprawniony do otrzymania ryczałtu w wysokości równowartości odpowiednio 40, 70 lub 100 euro. Ryczałt należny jest z mocy prawa i bez żadnych dodatkowych czynności po stronie wierzyciela. Roszczenia obejmujące ryczałt nie stanowią większego przedmiotu kontrowersji w orzecznictwie sądów.

Niejednoznaczności pojawiają się jednak przy roszczeniach dotyczących kosztów windykacji przewyższających ustawowy ryczałt, których zwrotu wierzyciel może domagać się ma odstawie art. 10 ust. 2 w/w ustawy. Kluczowym sformułowaniem w ust. 2 jest zwrot „w uzasadnionej wysokości”. Oznacza to, iż wierzyciel musi spełnić określone warunki aby móc odzyskać poniesione wydatki przewyższające ryczałt. Przede wszystkim jest to roszczenie odszkodowawcze (tak np. Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 11 grudnia 2015 r. sygn. akt III CZP 94/15, również Sąd Okręgowy w Warszawie w wyroku z dnia 24 lutego 2017 r. sygn. Akt  XXIII Ga 111/17 ), ze wszystkimi tego konsekwencjami, tak więc wierzyciel musi udowodnić poniesioną szkodę, po drugie do udowodnić winę dłużnika oraz związek przyczynowo skutkowy pomiędzy winą dłużnika, a szkodą poniesioną przez wierzyciela. Zatem wykazać należy nie tylko fakt poniesienia kosztów, ale również zasadność, tj. tak wysokość, jak i okoliczność, że koszty te w warunkach określonej sprawy były uzasadnione. Sprostanie powyższym wymogom nierzadko sprawia wierzycielom, jak również ich pełnomocnikom wielu problemów. W jednej z ostatnich tego typu spraw, w której Kancelaria reprezentowała dłużnika Sąd oddalił w całości roszczenie wierzyciela o zwrot kosztów windykacji przedsądowej przewyższających kwotę ryczałtu. Sąd trafnie zwrócił uwagę na kilka kwestii, których udowodnieniu wierzyciel nie sprostał. W pierwszej kolejności wysokość wynagrodzenia windykatora nie może być arbitralnie, w ujęciu procentowym określona przez wierzyciela wespół z przedsiębiorstwem windykacyjnym, okoliczności danej sprawy winny być uwzględnione w kalkulacji wynagrodzenia, w tym czasookres działania windykatora, zakres podjętych czynności, trudność sprawy. W dalszej kolejności wierzyciel winien wykazać nie tylko fakt zapłaty w skutek czynności windykatora, jak również wykazać jakie czynności wyindykator przedsięwziął i czy spowodowały one zapłatę należności przez dłużnika. Sąd potwierdził również, iż takie czynności jak wysłanie wezwania do zapłaty czy kontakt telefoniczny mieszczą się w zakresie czynności, za które przysługuje ryczałt, natomiast nie sposób uznać je za czynności ponadstandardowe, uzasadniające przyznanie wynagrodzenia przewyższającego ryczałt – sygnatura przedmiotowej sprawy – X GC 294/21 wyrok z dnia 1 lipca 2021 r. w Sądzie Rejonowym Poznań Stare Miasto w Poznaniu, Wydział X Gospodarczy.

Wielokrotnie zdarzyło się w praktyce Kancelarii, iż Sądy odmawiały wierzycielom rekompensaty na podstawie art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, jeżeli koszty te nie były uzasadnione i nie zostały należycie wykazane. Warto również zwrócić uwagę na inny wyrok, również wydany przez Sąd Rejonowy Poznań Stare Miasto, w którym Sąd wskazał na dodatkową okoliczność ograniczającą możliwość dochodzenia rekompensaty ponad ryczałt, a mianowicie, iż wynagrodzenie windykatora nie powinno przekraczać połowy kosztów wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika za prowadzenie sprawy sądowej: „Co do zasady uznać należy, że koszty postępowania windykacyjnego powinny być niższe niż wynagrodzenia zawodowego pełnomocnika za postępowanie sądowe. Zainicjowanie i prowadzenie postępowania sądowego wymaga bowiem znaczenie większych nakładów pracy niż podjęcie standardowych czynności w postępowaniu windykacyjnym. W przypadku procesu, poza bowiem skierowaniem wezwania do zapłaty czy telefonicznego kontaktu z dłużnikiem oraz ogólną merytoryczną oceną zasadności żądania, konieczne jest również przygotowanie pozwu. Oczywiście ustalenie wysokości uzasadnionych kosztów postępowania windykacyjnego zależy od okoliczności konkretnej sprawy. W niniejszej sprawie uzasadnione wynagrodzenie winno wynosić (…) zł, a więc około 50 % kosztów ewentualnego postępowania sądowego” ( sygn. Akt XII GC 1398/20).

Reasumując dłużnicy nie są bezbronni wobec nieuzasadnionych roszczeń związanych z dochodzeniem kosztów windykacji przedsądowej. Jeżeli dodatkowe koszty nie są uzasadnione i należycie udowodnione, można roszczenia te skutecznie kwestionować.

Kategorie
Wiedza

Postępowanie odwoławcze w nowej ustawie prawo zamówień publicznych

Przepisy nowej ustawy prawo zamówień publicznych, obowiązującej od 1 stycznia 2021 roku, wprowadziły zmiany w zakresie środków ochrony prawnej, mające na celu ich usprawnienie, a także zwiększenie ich dostępności. Pomimo iż nowa ustawa nie wprowadziła rewolucji w powyższym zakresie, to dokonane zmiany są bardzo istotne w szczególności z punktu widzenia interesu wykonawcy. Środkami ochrony prawnej nadal są odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej oraz skarga do Sądu Okręgowego w Warszawie – sądu zamówień publicznych. Dodatkowo została wprowadzona możliwość wniesienia skargi kasacyjnej do Sądu Najwyższego.   

Środki ochrony prawnej zgodnie z nową ustawą przysługują wykonawcy, uczestnikowi konkursu oraz innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu zamówienia lub nagrody w konkursie oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy. Ponadto nowością jest rozszerzenie kręgu podmiotów uprawnionych do wniesienia środków ochrony prawnej wobec ogłoszenia wszczynającego postępowanie o udzielenie zamówienia lub ogłoszenia o konkursie oraz dokumentów zamówienia o organizacje wpisane na listę prowadzoną przez Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych (dostępną tutaj: https://www.uzp.gov.pl/kio/lista-organizacji-uprawnionych-do-wnoszenia-odwolan) oraz o Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców.

Podstawowym środkiem ochrony prawnej jest odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej. Jedną z najważniejszych zmian jest rozszerzenie katalogu przesłanek umożliwiających wykonawcy wniesienie odwołania. Zgodnie z art. 513 nowej ustawy prawo zamówień publicznych odwołanie przysługuje na:

1) niezgodną z przepisami ustawy czynność zamawiającego, podjętą w postępowaniu o udzielenie zamówienia, o zawarcie umowy ramowej, dynamicznym systemie zakupów, systemie kwalifikowania wykonawców lub konkursie, w tym na projektowane postanowienie umowy;

2) zaniechanie czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia, o zawarcie umowy ramowej, dynamicznym systemie zakupów, systemie kwalifikowania wykonawców lub konkursie, do której zamawiający był obowiązany na podstawie ustawy;

3) zaniechanie przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia lub zorganizowania konkursu na podstawie ustawy, mimo że zamawiający był do tego obowiązany.

Odwołanie zatem, obecnie przysługuje na każdą czynność i zaniechanie zamawiającego. Nie ma znaczenia wartość zamówienia. Stanowi to istotne novum w stosunku do poprzedniej ustawy, gdzie odwołanie poniżej tzw. progów unijnych przysługiwało tylko od określonego katalogu czynności zamawiającego. Aktualnie katalog ten został rozszerzony o wszystkie czynności. Zakres odwołania obejmuje również zaniechania zamawiającego.  

Ponadto odwołanie przysługuje nie tylko w postępowaniach o udzielenia zamówienia publicznego, ale także wprost zostało wskazane, iż przysługuje w postępowaniach zmierzających do udzielenia zamówienia, tj. o zawarcie umowy ramowej, w dynamicznym systemie zakupów, w systemie kwalifikowania wykonawców czy konkursie. Wyraźnie zaznaczono możliwość złożenia odwołania od zaniechania czynności przez zamawiającego, a także zaniechania przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia lub zorganizowania konkursu. Wykonawca może również wnieść odwołanie od projektowanego postanowienia umowy, niezależnie od tego czy ich niezgodność z przepisami ma istotny wpływ na wynik postępowania. Skarżyć można zarówno niezgodność z przepisami ustawy PZP, jak i przepisami kodeksu cywilnego stosowanymi zgodnie z art. 8 ust 1 PZP do czynności podejmowanych przez zamawiającego, wykonawców oraz uczestników konkursu w postępowaniu o udzielenie zamówienia i konkursie oraz do umów w sprawach zamówień publicznych. Krajowa Izba Odwoławcza może w takich sprawach nakazać zmianę projektowanego postanowienia umowy albo jego usunięcie. Nie może nakazać wprowadzenia postanowień określonej treści, może za to nakazać wprowadzić postanowienia określonego typu.  

Pisma w postępowaniu odwoławczym wnosi się w formie pisemnej, w formie elektronicznej albo w postaci elektronicznej, z tym że odwołanie i przystąpienie do postępowania odwoławczego, wniesione w postaci elektronicznej, wymagają opatrzenia podpisem zaufanym.

W odróżnieniu od poprzedniej ustawy, wniesienie odwołania pozostaje bez wpływu na bieg terminu związania ofertą. Nowe przepisy nie przewidują zawieszenia biegu terminu związania ofertą.

Nowa ustawa wprowadziła regulacje dotyczące pełnomocników w postępowaniu odwoławczym. Dotychczasowe przepisy nie regulowały tej kwestii. Zastosowanie miały zasady ogólne kodeksu cywilnego. Zgodnie z nowym brzmieniem ustawy  pełnomocnikiem w postępowaniu odwoławczym może być adwokat lub radca prawny, a ponadto osoba sprawująca zarząd majątkiem lub interesami strony lub uczestnika postępowania oraz osoba pozostająca ze stroną lub uczestnikiem postępowania w stosunku zlecenia, jeżeli przedmiot sprawy wchodzi w zakres tego zlecenia. Ponadto pełnomocnikiem osoby prawnej, przedsiębiorcy, w tym nieposiadającego osobowości prawnej, lub jednostki nieposiadającej osobowości prawnej może być również pracownik tej jednostki. Powyższe zapisy bazują na przepisach kodeksu postępowania cywilnego. Przy ich interpretacji pomocne będzie ugruntowane już stanowisko doktryny i sądów w tym zakresie.  Warto podkreślić, iż zasadą jest, iż pełnomocnikiem może być adwokat lub radca prawny, co stanowi zmianę w stosunku do poprzednich przepisów.

W postępowaniach o wartości powyżej progów unijnych ponownie wprowadzono zasadę rozpoznawania przez KIO odwołań w składach trzyosobowych. Prezes Krajowej Izby Odwoławczej może wyznaczyć skład jednoosobowy w sprawach mniej zawiłych.

W nowym prawie zamówień publicznych poświęcono odrębną część postępowaniu dowodowemu, które usystematyzowano i doprecyzowano. Wprowadzono m. in. postanowienie jako formę dopuszczenia dowodu, wydawane zarówno na rozprawie jak i posiedzeniu niejawnym a także doprecyzowano kwestie związane z powołaniem biegłych i zeznaniami świadków.

Tak jak i w poprzedniej ustawie, zasadą jest, iż w przypadku wniesienia odwołania zamawiający nie może zawrzeć umowy do czasu ogłoszenia przez Izbę wyroku lub postanowienia kończącego postępowanie odwoławcze. Nowa ustawa dodała kolejną sytuację, w której Izba może uchylić zakaz zawarcia umowy jeśli zamawiający uprawdopodobnił, że odwołanie wnoszone jest wyłącznie w celu uniemożliwienia zawarcia umowy.

Zmianie uległy również zasady ponoszenia kosztów postępowania wprowadzone zgodnie z Rozporządzeniem prezesa Rady Ministrów z 30 grudnia 2020 roku w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania. Co istotne uregulowano kwestie proporcjonalnego ponoszenia kosztów postępowania odwoławczego. KIO podzieli wpis stosunkowo, zasądzając odpowiednio od zamawiającego albo uczestnika postępowania odwoławczego wnoszącego sprzeciw na rzecz odwołującego kwotę, której wysokość ustali, obliczając proporcję liczby zarzutów przedstawionych w odwołaniu, które Izba uwzględniła, do liczby zarzutów, których Izba nie uwzględniła. Określono przy tym, że KIO może w uzasadnionych przypadkach odstąpić od rozdzielenia kosztów w sposób proporcjonalny, w szczególności jeżeli przemawia za tym rodzaj zarzutów uwzględnionych przez KIO lub ich waga dla rozstrzygnięcia odwołania. Ma to wpływ na praktykę konstruowania zarzutów. Na gruncie poprzedniej ustawy obserwowało się znaczne mnożenie zarzutów przez wykonawców, wielokrotnie bez ich merytorycznego uzasadnienia.

Podsumowując, wprowadzone przez nową ustawę prawo zamówień publicznych zmiany mają charakter nie tylko kosmetyczny i systematyzujący dotychczasowe zapisy. W szczególności znaczący wpływ będzie miało rozszerzenie katalogu przesłanek umożliwiających wykonawcy złożenia odwołania. Powyższe wydaje się spełnieniem oczekiwań wykonawców, którzy w wielu sytuacjach byli pozbawieni środków ochrony prawnej. Pozytywny wpływ zmian odzwierciedla większa liczba postępowań przed Krajową Izbą Odwoławczą obserwowana po wejściu w życiu ustawy.

Kategorie
Wiedza

Odbycie walnego zgromadzenia spółdzielni mieszkaniowej w formie stacjonarnej w okresie epidemii COVID-19

Zgodnie z obowiązującymi przepisami obligatoryjnym organem spółdzielni mieszkaniowej jest m.in. walne zgromadzenie. Ustawą z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych został przesunięty termin przeprowadzenia walnych zgromadzeń w spółdzielniach mieszkaniowych, które, co do zasady, powinny odbyć się do 30 czerwca każdego roku (art. 90 ww. ustawy). Zgodnie z przytoczoną regulacją walne zgromadzenia powinny  odbyć się w terminie do 6 tygodni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii. Wprowadzone zmiany doprowadziły do sytuacji, w której część zarządów spółdzielni interpretuje zapisy w ten sposób, że nie organizują walnego zgromadzenia, ponieważ stosują się do art. 90 przesuwającego termin odbycia walnego. Innymi słowy zarządy uważają, że walne powinno się odbyć dopiero po zakończeniu stanu epidemii.

Powyższy pogląd nie znajduje uzasadnienia w świetle obowiązujących przepisów. Uczestnictwo w walnym zgromadzeniu jest prawem każdego członka spółdzielni i stan epidemii nie powinien uzasadniać ograniczania tego prawa.

Istnieją dwa rozwiązania pozwalające na legalne odbycie walnego zgromadzenia. Po pierwsze w  okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii zarząd lub rada nadzorcza mogą zarządzić podjęcie określonej uchwały przez walne zgromadzenie na piśmie albo przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Przeszkodą w odbyciu walnych w tej formie jest jednak przede wszystkim mentalność członków spółdzielni i istniejące po ich stronie obawy dotyczące sprawności takiej formy zgromadzeń. Nie bez znaczenia jest również brak uregulowania w obowiązujących statuach lub regulaminach przebiegu zgromadzeń odbywanych w formule zdalnej.

W takim wypadku włodarzom spółdzielni pozostaje możliwość obycia ich w formie tradycyjnej. Organizując walne zgromadzenie należy jednak pamiętać o obowiązujących obostrzeniach epidemiologicznych wynikających przede wszystkim z przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 6 maja 2021 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. z 2021 r. poz. 861). Ustawodawca wprowadzając limity uczestników spotkań lub zgromadzeń ograniczył możliwość zorganizowania zebrań lub zgromadzeń w formie tradycyjnej. Ograniczenia te dotyczą również walnych zgromadzeń spółdzielni.

Przepisy rozporządzenia w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii w §  26 ust. 15 wskazują, że:

– do dnia 31 sierpnia 2021 r. zakazuje się organizowania i udziału w innych niż określone w ust. 1 i ust. 1a zgromadzeniach, w tym imprezach, spotkaniach i zebraniach niezależnie od ich rodzaju, z wyłączeniem:

1) spotkań lub zebrań służbowych i zawodowych;

2) imprez i spotkań do 25 osób, które odbywają się w lokalu lub budynku wskazanym jako adres miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, która organizuje imprezę lub spotkanie; do limitu osób nie wlicza się osoby organizującej imprezę lub spotkanie oraz osób wspólnie z nią zamieszkujących lub gospodarujących;

3) imprez i spotkań do 150 osób, które odbywają się na otwartym powietrzu albo w lokalu lub w wydzielonej strefie gastronomicznej sali sprzedaży, o których mowa w § 9 ust. 15 pkt 2

[§ 9 ust. 15 pkt 2 dot. prowadzenia przez przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców oraz przez inne podmioty działalności polegającej na przygotowywaniu i podawaniu posiłków i napojów gościom siedzącym przy stołach lub gościom dokonującym własnego wyboru potraw z wystawionego menu, spożywanych na miejscu (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 56.10.A) oraz związanej z konsumpcją i podawaniem napojów (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 56.30.Z)];

4) zgrupowań, spotkań lub zebrań związanych z realizacją zadań mających na celu zwalczanie lub zapobieganie rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych zwierząt, w tym zwierząt wolno żyjących (dzikich).

Należy stwierdzić, że w okresie do 31 sierpnia 2021 r. odbycie walnego zgromadzenia jest możliwe pod warunkiem, że weźmie w nim udział nie więcej niż 150 osób, odbędzie się ono na otwartym powietrzu albo w lokalu lub wydzielonej strefie gastronomicznej należącej do przedsiębiorcy prowadzącego działalność usługową związaną z wyżywieniem. Dodatkowo wszyscy uczestnicy powinni realizować obowiązek zakrywania ust i nosa.

Przepisy obowiązujące na dzień sporządzenia niniejszej informacji (15 sierpnia 2021 r.) nie określają limitów uczestników zgromadzeń lub spotkań odbywanych po 31 sierpnia 2021 r.

Nie można wykluczyć, że ustawodawca zdecyduje się wprowadzić nowe lub utrzymać obecne limity również po tej dacie. Z tej przyczyny każdorazowo przed podjęciem decyzji o zwołaniu walnego zgromadzenia należy bezwzględnie zapoznać się z aktualnymi obostrzeniami epidemiologicznymi.

Kategorie
Wiedza

Opinia wójta (burmistrza, prezydenta miasta) o zgodności projektu podziału z miejscowym planem

Procedura podziału nieruchomości, uregulowana w ustawie o gospodarce nieruchomościami, została stworzona w taki sposób aby pozostawała w zgodności z  miejscowym prawem zagospodarowania przestrzennego. Same podziały nie mogą prowadzić do obchodzenia przepisów zawartych w miejscowych planach. Najczęściej występujące spory z organami z tym związane dotyczą prób obejścia przepisów dotyczących minimalnych powierzchni działek.  Co ważne razie braku planu miejscowego ustawodawca przewidział odrębne uregulowania w tym zakresie, którymi w tym artykule nie będę się zajmować.

Ustawa o gospodarce nieruchomościami wyraźnie wskazuje w art. 93, że podziału nieruchomości można dokonać, jeżeli jest on zgodny z ustaleniami planu miejscowego a zgodność z ustaleniami planu dotyczy zarówno przeznaczenia terenu, jak i możliwości zagospodarowania wydzielonych działek gruntu.  Właśnie tę zgodność proponowanego podziału nieruchomości z ustaleniami planu miejscowego (z wyjątkiem podziałów, które dokonywane są niezależnie od ustaleń planu) opiniuje wójt, burmistrz albo prezydent miasta (dalej: wójt). Przy czym strona wnioskująca o podział nie musi składać odrębnego wniosku o opinię, ponieważ  jest ona niezbędnym etapem podziału, zatem to organ prowadzący sprawę musi zadbać o to by opinia została wydana. Opinia taka jest wydawana w formie postanowienia, na które przysługuje zażalenie do samorządowego kolegium odwoławczego i nie może być wydana “osobno” poza procedurą podziałową. Nie ma więc możliwości wystąpienia o opinię przed złożeniem wniosku o podział, co czasem strony próbują przeforsować tłumacząc chęcią “sprawdzenia czy warto rozpoczynać procedurę”.

W samym postanowieniu wójt określa czy ocenia proponowany podział “pozytywnie” czy też “negatywnie” – a w jego uzasadnieniu ma obowiązek wyjaśnić dlaczego powstałe w skutek podziału działki będą mogły być zagospodarowane w planie miejscowym.

Sądy administracyjne wielokrotnie rozstrzygały czy  postanowienie opiniujące jest wiążące dla organu przeprowadzającego podział. Nie ma wątpliwości, że jest wiążące. Naczelny Sąd Administracyjny (wyrok z dnia 9 marca 2018 r., sygn. akt: I OSK 946/16) wskazuje, że “organ zatwierdzając podział nieruchomości, związany jest opinią o zgodności proponowanego podziału z planem miejscowym. Związanie to dotyczy jedynie kwestii zasadniczej, która podlega zaopiniowaniu, a więc odnosi się wyłącznie do zgodności proponowanego podziału nieruchomości z ustaleniami planu miejscowego”. Dalej NSA wskazał jednak, że organ opiniujący nie wypowiada się w sposób wiążący w innych kwestiach merytorycznych – zatem jeżeli wystąpią inne przeszkody do dokonania podziału, może zostać wydana ostatecznie decyzja odmowna.

Warto mieć na uwadze, że opinia dotyczy całego projektu podziału – jeżeli więc jedynie część z projektowanych działek nie będzie mogła być zagospodarowana zgodnie z planem, zostanie wydane postanowienie negatywne co do całego przedstawionego do podziału projektu. Wnioskodawca może jednak projekt zmienić zgodnie z sugestiami zawartymi w postanowieniu, wtedy organ wnioskuje o wydanie nowej opinii.

Co jeśli okaże się, że opinia została wydana błędnie a organ nie wydał jeszcze postanowienia? Wójt nie może z urzędu zmienić opinii, może jedynie wnioskować do samorządowego kolegium odwoławczego o wszczęcie postępowania w sprawie stwierdzenia jego nieważności – jeżeli oczywiście zostaną spełnione warunki z art. 155 k.p.a.